Guitar điện là gì, hoạt động như thế nào?

Ghita điện là một nhạc cụ không thể thiếu trong các ban nhạc đặc biệt là rock, jazz. Khi nghe những âm thanh đó bạn có tự hỏi ghita điện hoạt động như thế nào?

Ghita điện là một nhạc cụ không thể thiếu trong các ban nhạc đặc biệt là rock, jazz. Xu hướng giới trẻ với nhạc pop, nhạc điện tử cũng không thể thiếu những âm thanh mà ghita điện mang lại. Khi nghe những âm thanh đó bạn có tự hỏi ghita điện hoạt động như thế nào? Đây là một phát minh năm 1931 dựa trên một cơ chế khá đơn giản đó là biến đổi tần số rung của dây thành năng lượng điện.

Trong bài viết sẽ gọi đàn ghita cổ điển, ghita acoustic... chung là ghi ta cổ điển, một số thuật ngữ chuyên môn có thể dùng với từ ngữ khác để gần với bạn đọc. Các bộ phận của đàn ghita điện cũng tương tự ghita cổ điển với 3 phần chính: đầu đàn, cần đàn và thân.

Thân đàn

So với ghita cổ điển, điểm khác biệt chính của ghita điện nằm ở phần thân đàn. Ghita điện có thân đàn đặc và phẳng trái ngược với ghita cổ điển là thùng rỗng với lỗ thoát âm cộng hưởng. Thông thường ghita điện được làm bằng gỗ cho một chất âm ấm. Với ghita cổ điển chất gỗ quyết định rất nhiều đến chất âm nhưng với ghita điện thì đây không phải là yếu tố quan trọng nhất.

Trong thực tế , ghita điện là phát minh của George D. Beauchamp. Trong bằng sáng chế của ông có nói về hình việc thay đổi hình dáng, kích thước và vật liệu cấu tạo khác nhau để tạo nên một cây ghi ta điện. Chính vì thế bạn có thể thấy ghita điện nhiều màu sắc và hình dáng hơn hẳn ghi ta cổ điển.

Cần đàn, phím đàn và dây

Ghita điện có 6 dây được nối cố định từ đầu đàn qua cần đàn tới thân đàn. Dây đàn gắn cố định vào 2 đầu và giao động khi có lực tác động vào. Mỗi dây với kích thước khác nhau giao động tạo ra các tần số khác nhau mang lại âm sắc khác nhau. Ngoài ra có thể thay đổi âm sắc bằng cách chặn các phím trên cần đàn. Khi làm như vậy nghĩa là ta làm thay đồi chiều dài tạm thời của dây đàn đo đó tần số giao động thay đổi mang lại âm khác.

Thông thường cần của ghita điện có 22-24 ngăn thậm chí tới 28 ngăn – nhiều hơn so với ghita cổ điển. Khoảng cách các ngăn thường nhỏ dần từ đầu đàn tới thân đàn. Khi chặn tại các ngăn càng gần thân đàn thì độ dài dây càng ngắn và âm độ càng cao.

Dây ghita điện làm bằng kim loại mảnh và dẻo hơn so với ghita cổ điển.

Pickups

Pickups là phần quan trọng nhất trong công nghệ của ghita điện. Pickup có cấu tạo gồm một nam châm với 6 “cực” tương ứng với 6 dây được tao nên bằng cách quấn hàng ngàn vòng dây đồng có tiết diện nhỏ như sợi tóc. Một ghita điện thường có 2 hoặc 3 pickups.

Hoạt động của Pickups dựa trên nguyên lý cơ bản của vật lý trong Định luật cảm ứng điện từ của Faraday. Nam châm tạo ra một từ trường quanh dây đàn. Khi dây đàn bằng thép dao động nó tác dụng lên vùng từ trường này và làm thay đổi từ thông qua cuộn cảm sinh ra dòng điện cảm ứng. Dòng điện biến thiên phụ thuộc vào chuyển động của dây đàn do đó giao động của dây được biến đổi thành giao động điện.

Âm lượng và âm sắc

Trên thân đàn có nút xoay để điều chỉnh âm lượng. Vì đàn hoạt động phát ra giao động điện nên người dùng có thể dễ dàng thay đổi độ to của âm cho phù hợp. Ngoài ra người chơi có thể chọn âm sắc trầm ấm hay thanh thoát thông qua nút xoay Tone. Nút xoay làm thay đổi điện dung của tụ điện bên trong thân đàn để lựa chọn các tần số cao hay tần số thấp từ đó quyết định âm sắc khi chơi.

Vì đàn ghita điện tường có 2-3 pickup sẽ có cần gạt để chọn pickup. Khi chọn pickup nào thì pickup đó sẽ đóng vai trò ghi lại giao động của dây tại vị trí đó. Khi chọn pickup gần cầu dưới của đàn, đây là vị trí dây căng nhất nên âm thanh phát ra trầm hơn, chắc, khỏe. Khi chọn pickup gần cần đàn là vị trí dao động nhiều hơn nên âm thoát ra bay bổng.

Âm li (Amply)

Ghita điện không thể thiếu âm li – bộ khuếch đại âm thanh. Do không sử dụng cơ chế cộng hưởng thùng đàn nên thiếu âm li, âm thanh của ghita điện phát ra rất nhỏ và mất đi hết chi tiết.

Sau khi biến đổi các tần số dao động của dây đàn thành dao động điện, tín hiệu được đi qua bộ tiền xử lý gọi là preamplifier – trong ghita thường gọi là mobin - để tổng hợp các tín hiệu điện nhỏ trước khi đưa đến âm li thông qua một dây nối. Mục đích của preamp là giảm tiếng ồn, tùy chỉnh âm thanh (Equalizer) và kích âm tới một mức nhất định.

Âm li cũng quyết định đến chất âm của ghita. Tùy theo cách sử dụng có thể chuyển tín hiệu trực tiếp đến bộ phát (loa) hoặc qua các nguồn để kích âm lớn hơn (âm li tổng). Khi đó âm thanh từ loa bạn nhận được chính là âm của ghita điện phát ra ở âm lượng lớn.

Theo Mashable

Cách nhận biết một chiếc đàn Guitar tốt

Làm thế nào để có thể nhận ra sự khác biệt giữa một cây Guitar đắt tiền và một cây Guitar có giá thấp hơn? Làm sao để không mất tiền oan khi chọn mua một cây Guitar đắt tiền nhưng lại vác về một “mảnh rác”?...

Đây là băn khoăn của rất nhiều người đam mê âm nhạc & muốn bắt đầu bằng đàn Guitar.Nhưng để nhận biết được một chiếc gutar tốt là một việc tương đối khó khăn. Sau một thời gian dài tìm hiểu và phân phối các loại nhạc cụ, Guitar Nhật xin mách các bạn một số mẹo nhỏ để chọn mua được một chiếc đàn Guitar tốt. Trước khi chọn mua bạn nên tìm hiểu qua về đàn Guitar & xác định thể loại nhạc mà mình hướng tới.

1. Thương hiệu (or nơi làm ra nó) và giá cả:

Đàn Acoustic guitar Yamaha F310-gỗ tự nhiên

Đàn Guitar thương hiệu Yamha hiện đang rất phổ biến trên thị trường

- Thương hiệu: Bạn không nên quá nặng nề về đánh giá thương hiệu của đàn khi mua hàng, mà bạn cần xem xét ở đây là nơi đã làm ra nó. Một người chơi đàn lâu năm đã cho tôi một lời khuyên là: “không phải cứ thương hiệu nổi tiếng là chất lượng đàn sẽ tốt nhất”.
Theo như đánh giá của những người trong nghề, những cây đàn Guitar được sản xuất từ Nhật Bản or USA sẽ có chất lượng cao hơn nhiều so với những cây đàn đến từ Hàn Quốc. Tuy nhiên đàn Nhật Bản sẽ tương đối đắt và hầu như không bao giờ có chuyện giảm giá. Nói chung là chất lượng rất cao nhưng các thương hiệu của Nhật thường không nổi tiếng.
Bên cạnh đó cũng phải nói đến những cây đàn được sản xuất từ Anh là những cây đàn tuyệt vời nhưng với số lượng thấp.
Bạn cũng nên cân nhắc khi chọn mua những cây đàn sản xuất từ Trung Quốc.

- Gía cả: Phải thừa nhận một điều rằng một cây đàn Guitar giá rẻ của bất cứ một thương hiệu nào cũng đều tạo ra những âm thanh không chuẩn, thậm chí là khủng khiếp. Vì thế bạn không nên lựa chọn một cây Guita giá rẻ, nếu không muốn niềm đam mê âm nhạc của mình tắt ngóm vì những giai điệu chẳng ra sao.

2. Chọn đúng loại đàn cho dòng nhạc mình định chơi:

Đàn Guitar Legrap 104

Khi tìm kiếm một cây Guitar, bạn phải chọn đàn theo đúng phong cách nhạc mà bạn chơi & vai trò của bạn trong ban nhạc.:

* Classical Guitar – nhạc Tây Ban Nha, Folk, Jazz, độc tấu, hòa tấu
* Electric archtop guitar – nhạc Jazz, có thể chơi những nốt riêng lẻ hoặc độc tấu.
* Guitar phím lõm – cải lương, đờn ca tài tử Nam Bộ
* Guitar điện – nhạc pop, nhạc nhẹ, jazz, blues
* Resonator guitar – ban nhạc khiêu vũ, nhạc jazz, blues…
* Guitar Aucostic(thép chuỗi) - Folk

Nếu chọn sai đàn, Guitar sẽ không bao giờ cho âm thanh đúng. Như thế bạn sẽ khó có thể học được gì ở dòng nhạc mà mình đang hướng tới.
Khi so sánh Guitar, cách tốt nhất là bạn nên chơi để xem bạn có thực sự hợp với nó. Đừng ngần ngại, hãy nhờ sự tư vấn của những người có kinh nghiệm và người bán hàng đáng tin cậy.

3. Kích thước của một số loại đàn:

Guitar cổ điển (classic)
- Đàn thường có eo thon, cần đàn ngắn và to bản. Vị trí cần đàn gắn vào thùng đàn là phím 12 (điểm chính giữa của dây đàn).
- Thùng đàn Guitar thường có chiều dầy xác định (khoảng 12cm – tính từ mặt phẳng tạo âm đến lưng đàn, không phải chiều dầy của gỗ)
- Tiếng đàn guitar cổ điển thường trầm và ấm.

Guitar đệm hát (Acoustic)
- Phím đàn hẹp hơn so với guitar Classic
- Thùng đàn hơi mỏng hơn classic, phía trên thường có một miếng hình khuyết để trang trí và tránh làm xướt thùng đàn khi đánh miếng gảy
- 1 số cây, ở mặt bên trên của thùng đàn còn có chỗ để móc dây thiết kế sẵn để móc dây đeo vào đứng đánh
- Đàn có eo thuôn, cần đàn thường dài và nhỏ hơn, đôi khi có khoét lỗ ở thùng đàn.
- Tiếng đàn Guitar đệm hát thường đanh, chơi hợp âm nghe lên rất đều và vang, phù hợp với đệm hát.

Guitar điện:
- Cấu tạo cơ bản giống Guitar cổ điển, tuy nhiên khác biệt chủ yếu nằm ở phía thân đàn.
- Guitar điện có thân đặc và phẳng, so với đàn gỗ dây đàn điện có xu hướng mỏng và dẻo hơn.
- Nó là tổng hợp từ gỗ, kim loại và plastic, chiều dài của đàn từ 97cm – 102 cm.

4. Một số lời khuyên của những dân chơi Guitar chuyên nghiệp:
Khi chọn mua Guitar cần xem xét một số yếu tố sau:

·         Chất liệu làm ra đàn:
-          Nếu chỉ độc tấu, và nhất là ở Việt Nam, nên chọn mặt đàn bằng gỗ cây tuyết tùng (top cedar). Tuyết tùng kêu vang, lan tỏa, ấm, hơn nữa ít hấp thu độ ẩm nên rất phù hợp với khí hậu của Việt Nam.
-          Hông đàn và mặt sau đàn (back and side) nên chọn gỗ hồng đào (rosewood).
-          Tất cả nên dùng gỗ nguyên miếng, không nên chọn loại gỗ ván ép, không bền và âm thanh không chuẩn.
-          Vân gỗ trên mặt trước của đàn phải đều, dày, mịn mới là loại gỗ lâu năm.
-          Cần đàn bằng gồ mun

Thử âm thanh:

-          Chú ý xem hệ thống Bracing bên trong thùng đàn thế nào, vỗ vào thùng đàn, nghe có to không
-          Khi thử âm thanh, nên chọn chỗ càng ồn ào, càng rộng càng tốt, xem tiếng đàn có kêu to và vang không.
-          Thử âm bồi ở tất cả các vị trí, nghe có trong trẻo, rõ như tiếng chuông không.
-          Đánh một hợp âm lên, chú ý nghe rõ độ separation của các nốt có rõ không, hay là chỉ nghe phừng một cái còn chả thấy từng nốt riêng biệt vang lên đâu sất. Đánh các nốt của dây 1, 2, 3 ở các phím đàn cuối, xem âm thanh có vang lâu không hay là tịt ngóm.
-          Tốt nhất rủ một người đi cùng, đánh cho mình đứng ở đằng xa nghe.

Kiểm tra một số bộ phận:

-          Để xem cần có bị cong hay không, ép dây số 6 ở phím 1 và phím 12, nếu dây đàn tiếp xúc hết các phím còn lại là tốt, còn không thì chọn cây khác để tiếp tục.
-          Phím đàn: Các phím làm bằng inoc, khoảng cách giữa các phím là việc của nhà làm đàn. Nhưng phím không được đóng cao quá, sẽ làm khó vuốt dây và di chuyển, thấp quá dễ làm tiếng đàn rè, bấm kêu thành tiếng khá vất vả. Xem kỹ các đầu phím phía mép đàn, phím phải ngay tầm mép, lòi ra hay thụt vào đều không được.
-          Dây đàn không được cao quá so với mặt cần đàn. Thấp quá thì rè tiếng (khắc phục bằng cách nâng miếng xương ở ngựa đàn thấp xuống hoặc cao nên nếu đã lỡ mua đàn rồi)

Lưu ý:
Tuyệt đối không chọn đàn qua vẻ bề ngoài.

Số tiền bạn bỏ ra mua đàn Guitar không nên dưới 1 triệu và cao quá 80 triệu.

Nếu không hiểu gì về đàn hoặc không biết cách thử đàn, cách tốt nhất là bạn nên lựa chọn cây đàn có giá cao nhất so với số tiền bạn dành để mua nó. Quan trọng nhất là phải ở một cửa hàng uy tín và tin cậy.

Hi vọng những hướng dẫn trên sẽ giúp các bạn phần nào trong việc tìm kiếm đàn Guitar cho riêng mình.